Termometr rtęciowy czy elektroniczny?

Kupno właściwego termometru sprawia coraz więcej problemów z uwagi na liczbę dostępnych obecnie na rynku modeli. Wszystkie dostępne termometry mają wady i zalety. Termometry dzielą się na dwa rodzaje: rtęciowe i elektroniczne. Dokładność pomiaru zarówno termometrów elektronicznych jak i rtęciowych jest wysoka. Jednak, zdecydowanie szybsze wyniki uzyskujemy w przypadku termometrów elektronicznych. Zazwyczaj wystarczy ok 1minuty, ale są również modele, które podają wynik po 10 sekundach, a nawet po 1 sekundzie. Tak szybkie wykonanie pomiaru jest istotne zwłaszcza u małych dzieci. Należy również pamiętać, że zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego termometry rtęciowe z uwagi na niebezpieczeństwo zatrucia rtęcią zostały wycofywane ze sprzedaży.

Zastosowanie termometrów dousznych u małych dzieci jest sprawą dyskusyjną. Z jednej strony mierzą one temperaturę błony bębenkowej szybko i dokładnie. Z drugiej strony, nie są one zalecane do pomiaru temperatury u niemowlaków poniżej 3 miesiąca życia. Przewód słuchowy u tych dzieci jest bardzo mały, co może wpłynąć na błędne wyniki.

Jeśli chodzi o termometry dla dzieci, Amerykańska Akademia Pediatrii zaleca stosowanie:

• u dzieci do 3. m.ż. - elektronicznych termometrów doodbytniczych,
• u dzieci pomiędzy 3. m.ż. a 4. r.ż. - elektronicznych termometrów doodbytniczych, jak również elektronicznych termometrów dousznych,
• od 4. r.ż. - termometrów doustnych, pod warunkiem że dziecko jest skłonne do współpracy.

Gorączka u dzieci

Za gorączkę uważa się temperaturę ciała wyższą niż:

• 38oC, mierzoną w odbytnicy,
• 37,5oC, mierzoną w ustach,
• 37,2oC, mierzoną po pachą.

Gorączka nie zawsze odpowiada stopniowi nasilenia infekcji lub innej choroby u dziecka. Wysoka temperatura (do 40oC) może towarzyszyć nawet zwykłemu przeziębieniu (zwłaszcza u dzieci poniżej 3. m.ż.), natomiast ciężkie infekcje mogą przebiegać bez gorączki.

Ogólne zasady przeprowadzania pomiaru termometrem elektronicznym

Przed zmierzeniem temperatury w odbytnicy, należy nawilżyć końcówkę termometru środkiem poślizgowym np. wazeliną. Następnie, położyć dziecko na swoich kolanach twarzą w dół (przytrzymując główkę) lub na płaskiej, stabilnej powierzchni np. na stoliku do przewijania. Jedną rękę należy umieścić w okolicach krzyża dziecka (zapewniając w ten sposób stabilizację), a drugą wprowadzić końcówkę termometru do odbytnicy na głębokość około 1,25-2,5cm (jeśli wyczuwamy opór, należy zmienić kąt wprowadzamy termometru). Trzymając termometr między palcem wskazującym a środkowym, położyć dłoń na pośladkach dziecka i poczekać, aż minie określony czas pomiaru. Koniec pomiaru sygnalizuje zazwyczaj krótki dźwięk.

Przed rozpoczęciem pomiaru temperatury w jamie ustnej, należy odczekać pół godziny od ostatniego posiłku lub wypicia napoju przez dziecko. Należy sprawdzić, czy w buzi dziecka nic nie ma i upewnić się, że dziecko będzie w stanie wystarczająco długo przytrzymać termometr, nie otwierając ust (mogą być problemy przy silnym zatkaniu nosa i nasilonym kaszlu). Końcówkę termometru należy umieścić pod językiem, potem trzeba poprosić dziecko o zamknięcie ust (ale bez przygryzania termometru). Dziecko nie powinno przez wyznaczony czas otwierać ust (nie może rozmawiać, itd.). Po odczekaniu określonego czasu (co oznajmia np. krótkotrwały dźwięk) wyjąć termometr i zanotować temperaturę.

Aby zmierzyć temperaturę pod pachą, należy rozebrać dziecko (od góry) i umieścić termometr pod pachą, dziecko powinno przytrzymać końcówkę termometru. Poczekać, aż minie określony czas pomiaru (co oznajmia np. krótkotrwały sygnał dźwiękowy), wyjąć termometr i zanotować temperaturę.

Należy pamiętać, że pomiary pod pachą, choć wygodne i mniej uciążliwe dla dziecka, są mniej dokładne niż pomiary w ustach i odbytnicy.

Referencje:

1. Ch. Pearce, N. Curtis, Gorączka u dzieci. Lekarz Rodzinny - opieka nad dziećmi, wrzesień 2006.
3. L.J. Baraff, Management of Fever Without Source in Infants and Children, Annals of Emergency Medicine 36:6, December 2000.
5. S.P. Shelov, R.E. Hannemann, Caring for Your Baby and Young Child. Birth to Age 5. Fourth edition. American Academy of Pediatrics.
7. M. Pustkowski, Gorączka u dzieci, obrona czy atak?, http://www.farmacjaija.pl/medycyna.php?aid=325